Van het Zwarte Woud tot aan de Zwarte Zee, de rivier stroomt. De rivier stroomt en komt onderweg een stad tegen. Wanneer het water van de Donau Boedapest bereikt, is het iets over de helft. Het duurt tien dagen om ons te bereiken, en in nog eens tien dagen zal het zich mengen met het zoute water van de zee. De rivier maakt deze reis al meer dan een miljoen jaar en heeft Boedapest al vaak gezien. ‘Danu’ wordt vertaald als ‘de stromende’ of als ‘zij die er was vóór al het andere.’
Tijdens de performance verzamelt het publiek zich, verdeeld in twee groepen van gelijke grootte, aan beide oevers van de rivier. Stap voor stap, in één lijn, dalen ze gelijktijdig af naar het water—om te horen wat het water te zeggen heeft en te zien of de rivier wil spreken.
Danu is een audioperformance die gebruikmaakt van oortjes, een stem aan de overkant, en kraanwater met een snufje zout.
Reflectie
Today, I’ve been thinking about ‘Danu’, a project I worked on last summer by the riverside in Budapest. The weekend of the planned premiere, the river flooded—more severely than it had in over a decade. Throughout the process, I tried to listen to her (‘she’ felt feminine to me), sit beside her, and get to know her as best I could in the time I had. ‘Danu’ is translated as ‘the flowing one’ or as ‘she who came before everything else.’ The river is over a million years old. Budapest is but a brief memory in the river’s lifespan. Time has a different meaning for her than it does for me. And yet, during those days in September, our timing strangely aligned. The premier was cancelled and the audience stayed inside, unable to reach the meeting point or descend the stairs as the work had planned. I cancelled the performance while the river was performing—something dangerous for humans, yet something very real.
Today I wonder: what does it truly mean to work from and with a place, a piece of land, a body of water. How could I have continued listening, even from afar? Wasn’t she speaking loudly?
Before the Black Box begint een uur voor aanvang voor de ingang van het gesloten theater. We zijn te vroeg. Op ditzelfde plein verzamelen overdag groepen toeristen zich rond hun gids. Niet om iets op te steken over de locatie zelf, maar omdat het één van de weinige rustige plekken is in de Amsterdamse binnenstad waar je een verhaal kunt vertellen, je waterfles vullen en even gaan zitten. Before verbindt de historische context van het plein, ooit moerassig gebied, en het aangelegen voormalige klooster aan de bestemming die het nu heeft. Tegelijkertijd brengt het een nieuw verhaal naar het plein; een legende die zich afspeelt in een afgesloten donkere ruimte, nog voor het ontstaan van de podiumkunsten en de seizoenen, over de terugkeer van het licht.
De bezoekers worden uiteindelijk via de achteringang het theater binnengeleid om de laatste minuten voor aanvang van de voorstelling mee te maken, voordat de deuren officieel openen en de reguliere bezoekers zich bij hen voegen.
Before the Black Box werd ontwikkeld voor Beyond the Black Box festival.
Pers
De ingreep levert een omgekeerd spektakel op, van als toeschouwer getolereerd worden in een ruimte die ergens voor klaargestoomd wordt, met fluisterende medewerkers en technische beslommeringen, met opnieuw louter details, die echter indirect veel zeggen over wat er komen gaat en hoe het er nu eenmaal in toegaat in een zwarte doos.
Deze laatste, uiterst poëtische move doet meer dan toeschouwers vragen te kijken naar details en zich te realiseren dat iedere locatie een geschiedenis heeft, een context en conventies. Hoofwijk voert de aandacht en de omzichtigheid van het theater maken zelf op – op locatie, in situ – als een uiterst relevante manier van omgang met de oppervlakte, met de verschijning van de dingen en hun omgeving, de actuele context of de ondergrond. In dat opzicht laat ze haast het onderscheid tussen theater en andere locaties verdwijnen, hoewel ze ook heel mooi het onderscheid aangeeft. In het verhaal op het pleintje aan het begin verbond Hoofwijk de mythe van het licht aan de magie van het theater, terwijl er licht uit haar handen straalde.
Fransien van der Putt in Theaterkant | 5 febr 2024
“Er zijn nog zeven andere wachtposten op het eiland, en mijn voeten kunnen niet overal tegelijk zijn – maar mijn stem wel.”
Verspreid over het eiland belichamen bezoekers de ogenschijnlijk niet-zichtbare grens tussen festival en beschermd natuurgebied. “Zie het als een lijn in het zand: een grens die niet bedoeld is om twee delen van elkaar te scheiden, niet om te verdelen, maar om beide kanten voor altijd te verstrengelen.” (Karen Barad)
We noemen deze grens vanaf nu de raaklijn. Bezoekers kunnen op een zelfgekozen moment deze drempel benaderen en er een wachtpost innemen. In plaats van als beperking, fungeert de raaklijn als uitnodiging om (hier) te blijven.
Raaklijn is een meerjarige samenwerking tussen Oerol Festival, SoAP Maastricht en Rita Hoofwijk. Vanaf 2025 nodigen we gedurende vier jaar steeds een volgende kunstenaar en discipline uit om de raaklijn te benaderen.
Pers
Rita Hoofwijk, die een onderzoek voert naar de niet-vergunde delen van het natuurgebied op Terschelling, plaatst telkens één bezoeker op de raaklijn tussen een vergund en een niet-vergund gebied. Productioneel gezien zijn haar tools minimaal: ze heeft een schepje, een tekst en een lap stof nodig om tot een beklijvende ervaring te komen. Werken met en vanuit de plaats waar ze zich bevindt is voor haar een evidentie.
We try to understand ourselves not out of some narcissistic impulse, but because we know that self-knowledge and self-awareness, a sure sense of identity, are what allow us to create a path toward a full and generous life. To say ‘I am here’ or ‘I see you’ or ‘I love you’, to be ourselves to the fullest degree is what makes it possible not just to experience life at its fullest but to give ourselves most completely to the causes to which we are committed, to our children, to the people we love.
Yet I am astonished that our most affecting experiences so often have to do with a sense of psychic diminishment. The acceptance that each of us is a bead of mist in the weather of the world is what connects us most. The smaller we become, the less we are, the greater our sense of connection and our sense of humanity. It is almost as though finding our place is a matter of losing it first. Perhaps the ability to navigate our way through these twinned circumstances of exposure and erasure is what is required of us.
uit ‘How to Disappear’ van Akiko Busch
Getoond
2024 07 – 16 jun Oerol Festival, Terschelling (NL)
Jean speelt zich af in de trein, via de smartphone van de reiziger. Het werk is geïnspireerd op een manifest van Jean Tinguely, waarin hij oproept onze horloges weg te gooien en de minuten en uren naast ons neer te leggen. Met de spoorwegtijd werd in 1885 voor het eerst een universele klok geïntroduceerd die plaatselijke, lokale tijden verving aan boord van de trein. Vandaag treedtJeanop als tijdbewaarder en reisgenoot om ons de (klok)tijd te doen vergeten voor de duur van één reis.
Het is nog steeds mogelijk om het werk te ervaren door op de link hieronder te klikken (alleen voor smartphone).
Jean is gemaakt in het kader van EUROPALIA Trains & Tracks en in samenwerking met de Nederlandse Spoorwegen. De toegang tot Jean was te vinden via de elektronische billboards op de Nederlandse treinstations en via de informatieschermen in de treinen. Op 22 maart 2022 is het project gelanceerd in de Koninklijke Wachtkamer van Centraal Station Amsterdam. Op 1 februari 2023 keerde Jean terug op de Nederlandse Spoorwegen en werd opnieuw gelanceerd met een lecture performance in de Koninklijke Wachtkamer.
Review
We verdragen het vandaag niet dat iemand zomaar de connectie verbreekt, zelfs niet als het een fictief personage betreft. Een leeg scherm maakt ons angstig, onrustig, onzeker. Door die onzekerheid (en mijn ongeduld) slaag ik er in eerste instantie niet in om jou te begrijpen. Om te begrijpen waartoe je me uitnodigt: niet alleen te dealen met de ander die tegenover mij zit, maar vooral ook met mezelf, met mijn eigen lichaam. Als we zeggen dat we ‘het moment willen grijpen’ bedoelen we eigenlijk: we willen ons lichaam voelen, iets waartoe we, door het helse tempo dat we onszelf opleggen, zelden meer komen. Onze obsessie met de kloktijd leidt in feite tot een tekort aan lichaam. Wat jij voor me vasthoudt is niet de tijd, maar de toestand. Hoe conceptueel dat ook klinkt, de uitwerking is fysiek. Radicaal, ook: je maakt het me simpelweg onmogelijk om mijn lichaam verder te negeren door bijvoorbeeld iemand te appen. Jouw strategie is eenvoudig maar briljant. Je voegt niets toe aan mijn reiservaring, je vult niets in. Je geeft me alleen iets terug. De gelegenheid om niét te renderen. Die gelegenheid grijpen is een daad van verzet.
Ehud Neuhaus, Yvonne van Versendaal, Elowise Vandenbroecke, SoAP Maastricht, EUROPALIA Trains & Tracks, Nederlandse Spoorwegen, NMBS, C-TAKT, Workspace Brussels, De Grote Post, Marie-Ève Tesch, Liz Morrison
Getoond
2022 22 mrt – 15 mei Europalia Trains & Tracks, Nederlandse Spoorwegen, NMBS (NL/BE)
2023 31 jan – 12 feb Beyond the Black Box, Nederlandse Spoorwegen (NL)
Travelogue: CHAR M.K is een verslag van de reis die het kunstwerk CHAR M.K van Jean Tinguely maakte om onderdeel te worden van de expositie Inner Travels van EUROPALIA in Bozar. Het is te beluisteren in het museum en beschrijft de reis van het depot van het Van Abbe Museum (Eindhoven) tot aan de opbouw van het kunstwerk in Bozar (Brussel).
Context
“Op 19 oktober 2016 las ik in het Stedelijk Museum in Amsterdam een manifest van kinetisch kunstenaar Jean Tinguely. Het werd een inspiratiebron voor vele projecten. Voor EUROPALIA verbond ik me opnieuw met het werk van Tinguely. Dit keer door zorg te dragen voor één van zijn bewegende machines. Ik bezocht CHAR M.K in het depot buiten het museum en leerde het kunstwerk op alle mogelijke vlakken kennen toen een medewerker van het museum me plotseling verzocht om officieel koerier te worden van het kunstwerk, aangezien het museum onderbemand was omwille van COVID-19. Deze reis vormde het uitgangspunt van het werk dat ik presenteerde in Bozar.”
In samenwerking
Toos Nijssen, Ehud Neuhaus, Yvonne van Versendaal, Charlie Cattrall, Marie-Ève Tesch, Liz Morrison, EUROPALIA Trains & Tracks, SoAP Maastricht, Van Abbemuseum, Full of tape, Van Kralingen
Getoond
2022 01 mrt – 15 mei EUROPALIA Trains & Tracks Rinus van de Velde: Inner Travels, Bozar, Brussel (BE)
Kaap Finisterre ligt in Spanje, aan zee. De Romeinen dachten dat daar de aarde ophield. De installatie Finisterre speelt zich af tijdens zonsopkomst en zonsondergang, aan een (water)rand en laat de toeschouwer liggend – enigszins schuin en met het hoofd gekanteld – uitkijken over het water, naar de horizon en de lucht.
De installatie begint in een afgesloten ruimte en leidt vervolgens naar een zitplek op zo’n 30 meter van de kade. Hier luisteren bezoekers via een koptelefoon naar de stem van een performer die voor hen aan de waterrand zit. De stem neemt hen mee naar het einde van de wereld, dat zich vanavond hier bevindt, achter deze horizon. Acht minuten later – de tijd die het licht van de zon nodig heeft om op aarde te komen – ontmoeten performer en bezoeker elkaar aan de waterrand.
Wanneer de toeschouwer weer overeind komt, en opnieuw van perspectief kantelt, heeft er een volgende bezoeker plaatsgenomen in de verte op eenzelfde hoogte. Beide staan op en kruisen elkaar op weg naar, en weg van, het einde.
Inspiratie
“Voor het project heb ik me enigszins verdiept in de ‘waarnemingshorizon’. Dit is een term die beschrijft tot waar onze waarneming reikt. Ik vond het interessant dat deze grens niet absoluut maar relatief is en, afhankelijk van persoon, plaats en tijd, verschuift. Tijdens het maakproces werd de eerste foto van een zwart gat gemaakt. Verder kunnen we nu nog niet kijken. Ooit waren de Romeinen ervan overtuigd dat ze het einde van de aarde hadden gevonden. Ik stel me voor dat het beangstigend moet zijn geweest, te hebben geweten dat zich daar ‘de rand’ bevond. Tegelijkertijd misschien geruststellend. In deze tijd staat de kilometerpaal ‘0’ wel in Finisterre, maar het besef van de reikwijdte van het universum is duizelingwekkend en de vraag waar – of wat – het einde is, net zo actueel.”
Pers
Het is een beleving van nog geen half uur die je blik op de omgeving volledig kantelt – het voelt werkelijk alsof je dat water en die stad nog nooit eerder hebt gezien, en de suffige skyline van Amsterdam is ineens magistraal. (…) Finisterre overvalt je met de schoonheid van het alledaagse en dwingt je te vertrouwen op iets wat aanvankelijk angst inboezemt.
De aarde is rond, dat is duidelijk, want ik krijg het gevoel dat de sfeer aan de andere kant doorgaat. En ik zie het licht langzaam dunner en dunner worden terwijl de zon ondergaat. Wanneer mijn gids me alleen laat, maar me toch niet helemaal verlaat (door een geruststellende hand op mijn been te leggen), kijk ik naar de hemel en zijn wolken. Een zwerm vogels vliegt er scherp afgetekend overheen. Ik heb zelden zoiets moois gezien! (…) Rita Hoofwijks Finisterre draait met een simpele greep letterlijk ons – de kijkers – perspectief op de wereld om, waardoor men zich heel zintuiglijk bewust wordt van de grootsheid van de natuur en de kwetsbare vergankelijkheid van de mens.
Felix Schellekens, Erik van de Wijdeven, David Weber-Krebs, Annefleur Schep, Daan Simons, Tim Bogaerts, Charlot van der Meer, Julie Helsen, Hannah Boer, Eja Due, Annika Lewis, Morten Nielsen, SoAP Maastricht, Metropolis, IN SITU
Getoond
2019 5 – 14 jul Over het IJ Festival, Amsterdam (NL)
2020 afgelast Theater Aan Zee, Oostende (BE)
2020 afgelast Metropolis, Kopenhagen (DEN)
2021 15 – 19 sept Metropolis, Kopenhagen (DEN)
Without Us is een audio installatie die de beperking van het ‘nu’ oprekt en de luisteraar meeneemt naar dezelfde ruimte in een andere tijd. Het werk maakt de luisteraars getuige van wat hier al plaatsvond en nog zal gebeuren zonder ons.
Context
“Without Us werd de eerste keer gemaakt in de omwille van Covid-19 gesloten ‘Tearoom’ van KANAL-Centre Pompidou. Het museum mocht zijn deuren openen maar het café moest dicht blijven. De verlaten Tearoom zag eruit als een beeldend kunstwerk van het museum, een installatie ter herinnering aan ‘het café’. De café’s en restaurants waren in deze tijd alweer maanden gesloten in Brussel en het was verboden plaats te nemen aan één van de tafeltjes van de Tearoom, maar ze waren er wel nog. Ik verving de bestaande QR-codes van het Menu van de Tearoom voor QR-codes van het audiowerk, waardoor de bezoeker met een smartphone het werk kon beluisteren.”
In samenwerking
Guy Gypens, Magali Halter, Hannah de Meyer, Hannah Loewenthal, Sébastien Perreux, SoAP Maastricht, KANAL-Centre Pompidou
Getoond
2021 22 – 25 apr It Never Ends, KANAL – Centre Pompidou, Brussel (BE)
2021 17 – 21 aug Clash, Noorderzon, Groningen (NL)
2021 24 – 25 sep Openbare Werken, Kunstencentrum Viernulvier, Gent (BE)
Without You is een auditieve installatie die zich zowel afspeelt in een donkere ruimte met de grootte van een telefooncel, als in de stad. Via een telefonische verbinding wordt er contact gemaakt met de bezoeker. De verbinding is eenzijdig en voor de duur van het gesprek – door de bezoeker bepaald – wordt er live verslag gedaan van dat wat er zich buiten afspeelt zonder de luisteraar. De verslaglegging verglijdt van een natuurgetrouwe beschrijving naar het punt waarop de bezoeker alleen nog toehoorder is van een leven aan de andere kant van de lijn, zonder erbij betrokken te worden.
Studio K, KANAL – Centre Pompidou
Voor Studio K (de webradio van Kanal – Centre Pompidou) werd de performance omgezet in een radioprogramma bestaande uit vier afleveringen. Gedurende één dag, in de ochtend, de middag, de avond en de nacht liep Rita Hoofwijk door de straten van Brussel. Ze kwam terug met een notitieboek en recorder gevuld met beelden om naar te luisteren, via een live mix in de studio.
Inspiratie
“Voor de specifieke context van het festival Beyond the Black Box wilde ik een installatie maken die zich in een black box afspeelt en tegelijkertijd op locatie. Een inspiratiebron hiervoor was een telefooncel met een ‘windtelefoon’. Deze bevindt zich in Japan en is daar geplaatst na de Tsunami in 2011. Het gebruik van deze windtelefoon vormt een unieke manier om te kunnen rouwen. De telefoon heeft geen andere kant van de lijn. De gesproken woorden worden via de wind naar de afwezige ander gebracht. Ik heb me voor deze installatie afgevraagd hoe het moet zijn om deze telefoon te gebruiken, en om mee te kunnen luisteren aan de andere kant van de lijn.”
Domein voor Kunstkritiek
Hoofwijk beschrijft een wereld die doorgaat – ook zonder mij. Haar terugkerend without you is als een spreuk die mijn tijdelijkheid bevestigt. Maar terwijl Hoofwijk steeds spreekt over daar waar ik niet ben, ben ik constant daar. Zo maakt ze mij in mijn afwezigheid gek genoeg meer aanwezig.
(…) Terwijl ik me schuilhoud in mijn black box, ontmoet Hoofwijk het toeval. Ze loopt winkels in, staat in de rij voor een club, neemt een foto van een toerist… ik ben steeds haar stiekeme toehoorder. De passanten die zij beschrijft, worden performers in een locatie voorstelling met / zonder mij.
(…) In Without You kan ik niet ingrijpen of iets doen, ik ben volledig anoniem en toch sta ik centraal in deze performance. Want hoewel Hoofwijk me niet kan zien of horen, ben ik toch degene die de tijd die wij samen delen, bepaalt. Zo lijkt de tijd heel even van mij te zijn.
Het gemis veronderstelt altijd een object of subject van gemis. Zonder jezelf zijn klinkt dan als een contradictio in terminis. Deze omkering wordt bespeeld in de performance Without You.
(…) Hoewel een luistertelefoon op het eerste zicht lijkt te gaan om eenrichtingsverkeer qua communicatie tussen de performer en de bezoeker, voelt dit toch niet zo aan. Het narratief doet immers de hele tijd een appel op mij als luisteraar. Misschien is luisteren dan ook de essentie van het ontmoeten van de ander.
Met Without You neemt Rita Hoofwijk haar publiek een voor een via de telefoon mee in een realiteit waarin die toeschouwer zelf afwezig is, maar wel beschreven krijgt wat er aan de andere kant van de lijn te zien is. In mijn geval/gevoel werd die afwezige niet mezelf, maar een ander iemand. Het is dat het precies zo aanvoelde toen mijn man inmiddels jaren geleden overleed: de wereld draaide verder, hij zou achter de schermen blijven meekijken. Zoiets. En sowieso sprak ik er al die jaren nog mee. Hoeveel persoonlijker kan een voorstelling worden?
Without is een route door een winkelstraat in de avond, buiten openingstijd. We passeren twaalf leegstaande panden. Elke lege ruimte heeft een eigen choreografie in de vorm van een lichtplan. Twee performers lopen voor de toeschouwers uit. Zij gaan enkele panden binnen en belichten telkens de leegte, gebruikmakend van zaklampen of – waar mogelijk – het licht in de panden zelf. Op het speakersysteem van de binnenstad wordt ondertussen een audiofragment afgespeeld dat aanwezige en afwezige elementen benoemt uit de omgeving waar de bezoekers zich op dat moment bevinden.
Context, Aanleiding
“In het najaar van 2018 ben ik uitgenodigd om terug te keren naar de stad waar ik ben opgegroeid om hier een werk te maken in de openbare ruimte. Een week voor de residentieperiode begint, overlijdt mijn nichtje in een tragisch ongeluk op twintigjarige leeftijd, in Sittard. Ik kom haar overal tegen in deze plek waar ik was weggegaan en waar zij nu voor altijd zal blijven.
De binnenstad van Sittard kampt net als veel kleine en middelgrote steden in Nederland met leegstand. Het valt op hoe geprobeerd wordt de leegte te verhullen; etalages zijn gevuld met grote posters, de lichten in de panden zijn uitgedaan en er hangen doeken die de ruimtes kleiner, minder diep, minder leeg doen lijken. Without doet een poging de leegte aan te kijken.”
Reflecties
Als onderdeel van deze residentie schreef ik drie reflecties op het werkproces en mijn terugkeer naar de stad waar ik opgegroeid ben.
223m is een repetitieve wandeling door de stad, beginnend in een koele, witte ruimte; een station van waaruit bezoekers op eigen initiatief in en uit de performance stappen. Er wordt een witte stip geplaatst op de kraag van de jas van elke deelnemer. Bezoekers worden gevraagd tijdens de wandeling te focussen op de stip van hun voorganger, die de toegang tot de ervaring biedt. Er is de mogelijkheid een tussentijdse ronde van 223m door te brengen in de witte ruimte, of tot maximaal vier uur aan één stuk mee te wandelen in de van lengte wisselende resem van bezoekers en makers, verbonden door concentratie.
Context
223m is het resultaat van een eenmalige samenwerking tussen vijf transdisciplinaire makers: Johannes Bellinkx, Breg Horemans, Nick Steur, Benjamin Vandewalle en mijzelf.
Pers
Je concentreert je op die stip voor je. Je focust. Niet wegdromen. Het is nog licht buiten. De stip wordt licht, of eigenlijk lucht. De lucht is bijna wit, de stip wordt lucht, er loopt een lijn door de stippen van lucht. Of nee, de stippen, die nu leeg zijn van binnen, lopen niet alleen door als een lijn, maar zijn verbonden met alles om je heen, alle negatieve ruimte, en op die manier loopt er nu lucht door de stoet. (…) Het achterhoofd van de man die voor je loopt, begint je bekender voor te komen dan dat van een goede vriend. Je bent nu één met degene voor je en achter je, de lucht verbindt je aan de anderen alsof jullie samen in een vacuümpakket zitten. Pure concentratie. Dat is het bizarre effect van het werk 223m.
Het is een mooi voorbeeld van hoe een eenvoudige, maar zorgvuldig voorbereidde geste een boel kan losmaken bij iedereen die even doorzet met zijn engagement als toeschouwer.
Fransien van der Putt in Theaterkrant | 9 feb 2019
In Can’t Stop Motion zijn de toeschouwers verdeeld in twee groepen en worden ze gevraagd om, één voor één, een wandeling te maken naar het midden van de dijk terwijl ze focussen op een ander in de verte, als een spiegelbeeld. De installatie kan worden gelezen als een uurwerk. In het landschap ontstaat een vorm die statisch lijkt, maar in feite verandert met de beweging van het publiek.
Het ontwerp van de installatie is geïnspireerd op de ‘sjouw’ / tijdbal die zich op Terschelling bevindt.
Pers
Alles beweegt, en tegelijkertijd verandert er niets – dat klinkt bijna als een geruststelling in deze tijden die door veel mensen als ‘te snel’ worden ervaren. Tijd, ruimte en ontmoeting vloeien hier samen op een rustige, onspectaculaire manier, zodat Can’t Stop Motion een échte sense of place–time-connection oplevert – iets wat veel theatermakers beogen, maar waar weinigen in slagen.
Can’t Stop Motion is op Terschelling gemaakt in het kader van het Atelier van Oerol en Over het IJ Festival, in samenwerking met Felix Schellekens. Inspiratie voor het werk was een manifest van Jean Tinguely over ‘statische beweging’.
In samenwerking
Felix Schellekens, Erik van de Wijdeven, Maurice Bogaert, Alexandra Broeder, Oerol, Over het IJ festival
Getoond
2017 9 – 19 jun Oerol, Terschelling (NL)
2017 14 – 23 jul Over het IJ Festival Amsterdam (NL)
facing faces is een installatie waarin een rol met portretten wordt afgespeeld, als een analoge film. De portretten doen denken aan de pasfoto’s die we nemen voor officiële documenten. Elke foto krijgt een of meerdere ondertitels die vertellen hoe het gezicht werd gelezen. De beschrijvingen bieden een kader, richten de blik naar de kijker en blijven incompleet.
Het tweede deel van facing faces bestaat uit een archief dat de gezichten van de bezoekers toont, gepaard met beschrijvingen van hoe ze elkaar hebben gezien en zelf zijn bekeken.
Reflectie
“De aanleiding voor facing faces was de vondst van een pasfoto van een onbekende. De afstandelijkheid van de pasfoto intrigeerde me. De geportretteerde houdt verplicht zijn ogen geopend, maar kijkt niet echt. In facing faces zijn de eerste foto’s op de rol afstandelijk, maar naarmate de performance vordert lijken de gezichten contact te maken, of te zoeken. Ze worden beweeglijker, iemand knippert of is in het midden van een zin.”
In samenwerking
Vivian Keulards, Milan Meeuse, Jasper Delbecke, Studio Noto, Tim Bogaerts, SoAP Maastricht, Atelier Provinciaal Domein Dommelhof, Festival Cement, VIA ZUID, Stichting Brand Cultuurfonds
Getoond
2017 21 – 26 mrt Festival Cement, Den Bosch (NL)
2017 25 – 26 apr Ainsi, Maastricht (NL) 2017 16 – 19 aug Zomerparkfeesten, Venlo (NL) 2017 20 – 27 aug Cultura Nova, Heerlen (NL) 2017 14 – 17 sept Grand theatre, Groningen (NL) 2018 14 – 17 dec Winternights, Maastricht (NL)
2018 5 febr Het Huis Utrecht, Utrecht (NL)
2018 2 – 12 aug Festival Boulevard, Den Bosch (NL) 2018 22 – 23 sept C-TAKT Festival, Genk (BE) 2018 27 okt Brainwash festival, Brakke Grond, Amsterdam (NL) 2018 22 – 24 nov Jonge Harten Festival, Groningen (NL)
2019 11 nov Full Moon Focus: In Frames, Brussel (BE)
Here (not anywhere) vormt de tweede editie van A Series of Suggestions van onderzoeker Leonie Persyn. De publicatie is een zoektocht naar een artistiek recept, wars van ingrediënten, waarmee we ons afvragen wat Hoofwijk’s praktijk precies de hare maakt. De publicatie bestaat uit vijf kleine folders die openvouwen in één grote poster.
De eerste bespreekt de plaatsen, contexten, locaties: here.
De tweede gaat over de werkwijze: listening.
De derde is voor het werk zelf: it.
De vierde folder is gewijd aan de toeschouwer, de waarnemers: us.
De laatste gaat over het uitgangspunt van het werk en waar het ons heen wil leiden: nowhere else.
Context
A Series of Suggestions explores how suggestions can function as a possible research output. It reveals a collaborative thinking practice between the academic and the artistic realm. It shows how the dramaturgical practice of an academic researcher stimulates a re-evaluation of the research process. Suggestions are never clear-cut answers or solutions for a problem; they hover between a recap of what has already been done and a forecast of undiscovered paths. They affirm and question at the same time. Suggestions highlight the strength of (past) fragilities and uncertainties and feed future dialogues and explorations.
Each edition of A Series of Suggestions exhibits a constant dialogue between practice and discourse; between researcher and artist. It gives an insight to a particular collaboration at the base of the research project The Sound of a Shared Intimacy (S:PAM – Studies in Performing Arts & Media, Ghent University). One edition contains five small and thematic folders.
In short, A Series of Suggestions is an attempt to bring the constant dialogue between academia and artistic practices forward and aims to bridge the gap between working process and end result. It is a look behind-the-scenes for academic and artistic audiences, which celebrates collaboration and shows how artist and academic doubt and search together.
Being Here for You is een uitwisseling tussen Rita Hoofwijk en de Zuid-Afrikaanse kunstenaar Hannah Loewenthal. Toen in 2020 de afstand tussen hen plotseling absoluut werd door de onmogelijkheid van het verplaatsen, begonnen ze een uitwisseling van geschreven verzoeken en belichaamde reacties.
Kun je de wereld ervaren door de ogen, oren of handen van een ander?
Kun je je eigen alledaagse omgeving zien, horen en aanraken voor een ander?
In 2023 werd de uitwisseling gedeeld, op data corresponderend met de verzoeken en uitvoeringen van drie jaar daarvoor.
Hannah Loewenthal, Felix Schellekens, Ehud Neuhaus, Yvonne van Versendaal, Emke Idema, Naja Lee Jensen, SoAP Maastricht, IN SITU, Østfold Internasjonale Teater, Oerol, C-TAKT, Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond, MU Hybrid Art House
Vervolg
Het project is vervolgd door twee nieuwe kunstenaars met elkaar en twee uit elkaar gelegen plaatsen te verbinden. Deze artiesten werkten (voor elkaar) op locatie, zonder zich fysiek te verplaatsen. Being Here for You riep hiermee verdere vragen op over afstand (& nabijheid), reizen en het maken van locatie-specifiek werk. De uitwisseling vond achtereenvolgend plaats op Terschelling tijdens Oerol Festival in Nederland en in Fredrikstad bij het Østfold Internasjonale Teater in Noorwegen.
Een papieren folder die alle ondergronden toont, bewandeld op één maandag in November 2020.
Oplage van 100 stuks.
Geprint in Brussel, December 2020.
Context
“Na een lange periode van voorbereidingen voor projecten in de (verre) toekomst en digitale afspraken, had ik het verlangen iets concreets te maken en het in mijn handen te kunnen houden. Dit kleine werk komt voort uit die wens en uit de specifieke leefomstandigheden in tijden van pandemie.”
Artikel
The paper band holds together an accordion of images. As I touch the paper, I am moved by this small gesture of art. The gift makes me smile, I feel like receiving a love letter. I feel oscillation inside my body, excitement and curiosity mingles. I slide the paper band to the top. A sidewalk appears. (…) I turn the last page and I am back at the beginning. This booklet turns just like the earth we are walking on. (…) Hoofwijk’s On a Monday I walked on the same Earth as you demonstrates such an attitude of walking and thinking that enables us – both artist and spectator – to acknowledge, express, experience and resonate (with) certain elements of the current situation, that cannot be grasped in concepts or even words. It reveals how we are condemned to slowly move, in order to cope with the motionlessness of the societal situation.
‘Ways of Seeing’ van John Berger toont hoe wat we zien, beïnvloed wordt door waar en wanneer we iets zien. A Way of Seeing vormt een onderzoek naar het waar en wanneer van de toeschouwer. Iedere tekst doet verslag van de context van het theaterbezoek van een bezoeker. Deze blikken, gericht vanuit verschillende omstandigheden, vormen samen een verzameling van ways of seeing en geven eenbeeld van het theaterbezoek na de lockdown.
2020 het TheaterFestival ALL. – Lisa Verbelen / BOG. & Het Zuidelijk Toneel Het dier, het dier en het beestje – Theater Artemis & Het Zuidelijk Toneel Dagboek van een leeg bed – Mokhallad Rasem / Toneelhuis Jezebel – Cherish Menzo / Frascati Producties Screws – Alexander Vantournhout / Not Standing + Act – Kris Verdonck / A Two Dogs Company & Het Zuidelijk Toneel
2021 Beyond the Black Box Triptiek van voetperspectieven – Johannes Bellinkx / SoAP Maastricht Lourdes – Paulien Oltheten / SoAP Maastricht HALL12 – Encounter Activism – TAAT / SoAP Maastricht
2021 Over het IJ Festival MISSIE OPERATIE EXPEDITIE (M.O.E.) – Firma Draak / Feikes Huis THE SHEEPTOWN PROJECT – Alexandra Broeder FOREST – Emke Idema
2021 Festival Boulevard
Born to Protest – Joseph Toonga
REGENBOOG – Benjamin Verdonck / Lucas van Haesbroeck / Toneelhuis
ELISABETH GETS HER WAY – Jan Martens / GRIP
2021 Expeditie Cement
A MA ZON EN – Marijn Graven
Oxygen Debt – Werkplaats van de Woestijne